Theo Nieuwenhuis komt uit een gezin met zes kinderen waarvan de vader al vroeg was overleden. Hij gaat naar de ambachts­school en volgt daar een opleiding tot smid. Na een jaar van hard werken in een smederij kan hij door een beurs een oplei­ding gaan volgen aan de Amsterdamse Rijksschool voor Kunstnij­verheid in het Rijksmuseum. Hier raakt hij bekend met de Engelse ideeën van de nieuwe ambachtskunst. Als reactie op de lelijke en machinaal vervaardigde gebruiksvoorwerpen, streefde deze beweging naar een verbetering van het kunstnijverheids­produkt. De kunstenaar moest weer ambachtsman worden.

Na het behalen van zijn diploma maakt Nieuwenhuis in 1888-1889 een studiereis naar het buitenland. Terug in Amsterdam werkt hij ondermeer als kunstsmid, modelleur van stuc- en cementwerk en ontwerper van beeldhouwwerk. Vanaf 1892 legt hij zich aanvankelijk voornamelijk toe op grafische ontwerpen. Hierin is het natuurelement (plant- en diermotie­ven) nadrukkelijk aanwezig. Hij ontwerpt diploma's, oorkonden, affiches, dessins voor behangsel­papier, kalenderbladen en boekversieringen. Ook houdt hij zich bezig met batikken.

Ondanks het succes van Nieuwenhuis op grafisch gebied gaat zijn voor­keur toch steeds uit naar het ontwerpen van meubels en voorwerpen in koper. Samen met twee collega-sierkunstenaars (Dijsselhof en Lion Cachet) en twee firmanten van een kunst­handel wordt in 1898 een meubel­werkplaats opgericht. De kost­bare, ambachtelijke vervaardiging van de meubels, maakte de werkplaats afhankelijk van een welgestelde cliëntèle. Ondanks enkele belangrijke interieuropdrachten worden er verliezen geleden. Eerst verlaat Dijsselhof en later ook Lion Cachet de werk­plaats. Nieuwenhuis zet de werkplaats nog tot 1924 door. Van 1925 tot 1935 houdt Nieuwenhuis zich vooral bezig met de inrichting van interieurs voor passagiersschepen. Vanaf 1935 kan hij echter geen nieuwe opdrach­ten meer aanvaarden, omdat hij praktisch blind is geworden. Theo Nieu­wenhuis overlijdt op 5 december 1951 in Hilversum.

Theo Nieuwenhuis werkt als sierkunstenaar mee aan het jubi­leumalbum dat door Philips in 1916 wordt uitgegeven naar aan­leiding van het 25-jarig bestaan van de firma. De tekst van het jubileumalbum is in handen van Jhr. Jan Feith. Opmerke­lijk is dat beiden (Nieuwenhuis en Feith) in het voorwoord van de directeuren Gerard en Anton Philips "vrienden" worden genoemd. Er bestond dus een meer dan zakelijke relatie tussen de Philipsen en de twee kunstenaars. Van Jan Feith weten we dat hij een jeugdvriend van Anton Philips was. Welke relatie er met Theo Nieuwenhuis was is niet bekend.

In de periode 1916-1918 ontwerpt Nieuwenhuis de omslagen en de randver­sierin­gen van de bladzijden van enkele lampencatalogi. In 1918 laat Philips door Nieuwenhuis een schoolplaat maken die de totstandkoming van de Philipslamp laat zien. De plaat met de titel "De Philipslamp en hare bewerking" werd gratis ter beschikking gesteld aan alle onderwijsinrich­tingen waar elektrotechniek werd onderwezen.

Signatuur:
T.N.

Bronnen:

• Hanneke Olyslager, Theo Nieuwenhuis. Sierkunstenaar en meubelontwerper (1866-1951), Rotterdam [z.j.]
• Jhr. Jan Feith en T. Nieuwenhuis, Naamlooze Vennootschap Philips' Gloeilampenfabrieken 1891-1916, Eindhoven, 1916.

Voor meer werk van Theo Nieuwenhuis klik hier.