Biografieën

Biografie Nuiver, Jac.

NuiverKleinJac. (Jacob) Nuiver wordt op 1 oktober 1892 in Groningen geboren als zevende en laatste kind uit het huwelijk van Jacob Nuiver en Zwaantje Sloterbeek. Vader Nuiver verdient de kost met een boekbinderij. Jac. heeft waarschijnlijk geen gemakkelijke jeugd gehad, want het gezin Nuiver heeft het financieel niet breed en de moeder van Jac. sterft als hij elf jaar oud is. De financiële situatie in het gezin is wellicht mede de oorzaak dat Jac. al op 14-jarige leeftijd als leerling aan de slag gaat bij Boek- en Steendrukkerij Casparie te Groningen. Hij werkt daar vijf jaar tot grote tevredenheid zoals zijn getuigschrift vermeldt. In de avonduren studeert hij aan de Academie Minerva voor Beeldende en Toegepaste Kunst te Groningen, waar hij blijkens het in 1911 uitgereikte diploma de lessen met zeer goed gevolg heeft bijgewoond.


fw0343




Op negentienjarige leeftijd gaat Jac. Nuiver naar Amsterdam en werkt daar bij verschillende drukkerijen. Bij van Leer krijgt hij de gelegenheid de reproductietechnieken grondig te leren kennen, terwijl daarna Blikman & Sartorius hem een inzicht geeft in boekbinderij, boekdrukkerij en steendrukkerij. Ondertussen krijgt hij in zijn vrije tijd lessen van André Vlaanderen die hem de beginselen van het grafisch ontwerpen bijbrengt. Eind 1919 vertrekt Nuiver naar de Oost. Hij krijgt een baan als ambtenaar bij de drukkerij van de topografische dienst in Nederlands-Indië. Na een jaar vraagt hij eervol ontslag aan en vestigt zich in Batavia als zelfstandig grafisch ontwerper. Ondanks de vele opdrachten die hij krijgt, besluit hij na een half jaar vanwege het klimaat toch terug naar Nederland te gaan.

In 1922 trouwt Nuiver met Christina Johanna Dijkhoffz. Het paar vestigt zich op de Keizersgracht nr. 1, twee hoog, te Amsterdam. Uit het huwelijk worden twee kinderen geboren, in 1924 Jan Alexander en in 1928 Jacob Herman. Vanaf zijn terugkeer uit Indië in 1921 tot april 1929 werkt Nuiver als freelance grafisch ontwerper. In april 1929 verhuist het gezin Nuiver naar Eindhoven waar Jac. medewerker wordt van de afdeling Artistieke Propaganda bij Philips. Maar naast het werk bij Philips blijft hij ook als freelance ontwerper actief . Volgens eigen zeggen besteedt hij 2/3 van zijn tijd aan Philips en een 1/3 deel aan het freelance werk.

fw0787Nuiver wordt door Philips vooral aangenomen om de layout van het reclamedrukwerk te verzorgen. Misschien is dit de reden dat er niet zoveel door hemzelf gesigneerd werk bestaat. Een van werkstukken is de hier afgebeelde advertentie voor de Philips luidspreker type 2011, beter bekend als de "Meesterzanger". Hier toont Nuiver met name zijn vakmanschap in het kalligraferen. Verder valt Jac. Nuiver de eer te beurt om de omslag van de eerste editie van het Philips Bulletin, dat op 15 september 1929 verschijnt, te mogen ontwerpen. Ook de omslag van het Philips Bulletin van maart 1930 wordt door Nuiver verzorgd. In beide ontwerpen voor het Philips Bulletin laat Nuiver zien dat hij ook het strakke, moderne werk niet schuwt.

In april 1932 gaat Nuiver weg bij Philips en herneemt zijn werkzaamheden als freelancer in Amsterdam. Als reden voor zijn vertrek geeft hij op dat het voor een reclameontwerper bijna niet mogelijk is onafgebroken ontwerpen te maken voor eenzelfde onderwerp. "Het zal niemand verwonderen, dat men bij het zoveel honderdste ontwerp voor radio of licht niet meer zoo frisch tegenover dit onderwerp staat als aan het begin", aldus Jac. Nuiver. Hij blijft overigens ook in Amsterdam nog voor Philips werken. Nuiver maakt zijn beslissing om weer zelfstandig te gaan werken bekend in het blad De Reclame van 10 mei 1932 en neemt voor dit nummer ook het ontwerp van de omslag voor zijn rekening.

Er zijn nog meer manieren waarop Nuiver reclame voor zijn bedrijf maakt. Hij heeft blijkbaar een goede relatie met het blad De Reclame, want in september 1932 heeft hij een tentoonstelling van zijn grafische werk in de toonkamer van drukkerij Levisson (de huisdrukker van De Reclame) in Den Haag. Ongetwijfeld zullen hier veel van zijn Philips werkstukken te zien zijn geweest. De recensie van de tentoonstelling in het plaatselijk dagblad is zeer positief . In 1934 wint Jac. Nuiver de eerste prijs voor het ontwerp van een aanplakbiljet voor een grafische tentoonstelling die in Utrecht zou worden gehouden. Het scheelde overigens niet veel of zijn voormalige collega bij Philips, Jan van Wees, zou de prijs hebben gewonnen.

1506hNuiver wordt in 1932 ook ontwerper bij papiergroothandel P. Proost & Zoon te Amsterdam. Na enkele jaren wordt dit een volledig dienstverband, dat later weer wordt omgezet in een parttime baan. 's Morgens werkt hij bij Proost en 's middags als freelance ontwerper thuis. De gedeeltelijke verbinding met Proost blijft zowel in als na de oorlog bestaan. Mede door de ontberingen in de oorlogsjaren (1940-1945) gaat zijn gezondheid in het begin van de jaren vijftig geleidelijk achteruit. Op 27 juni 1953 overlijdt Jac. Nuiver aan de gevolgen van een hartaanval.

Nuiver was een veelzijdig vakman. Hij was een ideeënrijk ontwerper en tekstschrijver, maar ook illustrator, layout-man, affiche- en figuurtekenaar. Hij beheerste de techniek van het spuiten van verlopen tinten tot in de finesses. Hij kon prachtig kalligraferen en maakte gebruik van de mogelijkheden van de fotografie . Nuiver was niet alleen veelzijdig maar had ook een ontembare werkkracht. Dit laatste klinkt ook door in zijn devies dat luidt: "Immer Nijver". Als persoon was Nuiver geen man van veel woorden; van uiterlijk vertoon moest hij niets hebben. Toen hij de eerste prijs won voor het ontwerp van het embleem van de Vereniging ter bevordering van  de belangen des Boekhandels in 1950, kostte het zijn vrouw veel moeite om hem te bewegen de prijs in ontvangst te nemen. Door zijn bescheidenheid heeft Nuiver in de grafische wereld nooit die belangstelling gekregen die hij verdiende.

 Signatuur:

signnuiver1

 

 

 Bronnen:

  • J.H. Nuiver, Mijn vader, Jacob Nuiver, niet gepubliceerd, Emst 1990.
  • Ir. L.C. Kalff, Jac. Nuiver grafisch teekenaar en "lay-outman" in De Reclame, april 1931.
  • Jac. Nuiver, 3 jaar gloeilampen- en radioreclamedrukwerkverzorging, tekst op een folder ingeplakt in De Reclame, 10 mei 1932.
  • Haagsche Courant, 27 september 1932.
  • Otto van Tussenbroek, De grafische tentoonstelling in De Groene Amsterdammer, 13 oktober 1934.

Voor meer werk van Jac Nuiver klik hier.

Afdrukken