Skip to main content

Biografieën

Biografie Rotgans, Jan

Jan RotgansJan Rotgans wordt op 11 februari 1881 in Hoorn, een kerkdorp op Terschelling, als zoon van het hoofd van de openbare school geboren. Hij volgt in Amsterdam opleidingen aan de Quellinusschool, de Rijksnormaalschool, de Kunstnijverheidsschool en de Rijksacademie en krijgt les van o.a. Klaas van Leeuwen, Willem Molkenboer, Tiete van der Laars, August Allebé en Pieter Dupont. Na zijn studies, in 1902, vestigt Jan Rotgans zich als ontwerper van boekbanden, illustraties en reclameplaten in Amsterdam. Hij maakt reclame voor vele bedrijven en merken. Voor onze nationale trots de Spijker-auto maakt Rotgans de bekende affiche met de auto op het plein voor het stadhuis van Middelburg. Ook de affiches voor de "Tentoonstelling van automobielen en rijwielen" die in 1904, 1905 en 1906 in Amsterdam gehouden worden, ontbreken in geen enkel boek over de Nederlandse affichekunst. Verder mogen Karel I, Kwatta, de Levensverzekeringsmaatschappij Utrecht, Van Nelle, Jozo-zout, Vredestein, Dunlop, Verkade, Stork en Smit-Slikkerveer (scheepsmachines) zich klanten van Rotgans noemen. Naast beoefenaar van de affichekunst is Jan Rotgans ook actief als tekenaar van spotprenten. Hij wordt medewerker van het tijdschrift De Ware Jacob, maar tekent ook voor De Nederlandsche Spectator, De Groene Amsterdammer en Het Algemeen Handelsblad. In De Ware Jacob neemt Rotgans diverse malen de staatsman Abraham Kuyper en Tsaar Nicolaas II van Rusland op de korrel. Daarnaast maakt hij voor hetzelfde blad een hele serie satirische prenten van internationaal bekende tijdgenoten.

Reclame voor de halfwattlamp, c. 1919Advertentieontwerp metaaldraadlamp, ca. 1910Als een journalist van het Haagse Vrije Volk in 1965 Rotgans interviewt, laat Rotgans hem een schets zien van Philips' allereerste gloeilamp. Rotgans verklaart daarbij niet zonder trots: "Je zou kunnen zeggen, dat ik de grootwording van het bedrijf op gang heb gebracht." Misschien refereerde Rotgans aan de afbeelding hier links uit ca. 1910. Maar dit soort advertenties waren er al vanaf 1908. Rotgans neemt in 1917 met een afbeelding van een Philipslamp deel aan de tentoonstelling "Kunst in de Reclame" . Deze afbeelding is ons niet bekend.  Wel kennen we een afbeelding van de halfwattlamp met op de achtergrond het wapen van Nederland met de twee leeuwen.

Signatuur:
Signatuur Jan Rotgans

Bronnen:

  • Peter Karstkarel, Jan Rotgans in Friesch Dagblad, 14 augustus 1976.
  • Morgen 84 jaar. Jan Rotgans: portretten van dierbare onbeken­deninHaagse Vrije Volk, 11 februari 1965.
  • Catalogus van de tentoonstelling Kunst in de Reclame, 1917.
  • De Bedrijfsreklame, oktober 1919.