Jan Rot wordt op 27 augustus 1892 in Zaandam geboren als tiende kind in het gezin van Jan Rot senior, hoofdmachinist bij Verkade, en Alida Nel, dochter van een beurtschipper. Jan bezoekt de School met den Bijbel en gaat daarna werken als schildersgezel. Dat lijkt een geschikt beroep omdat hij aardig kan tekenen. Maar hij ziet al spoedig in dat dit vak niet zijn levensvervulling is. Hij gaat naar de Burgeravondschool en bereidt zich voor op het examen Tekenen Lager Onderwijs. Jan is al vroeg in politiek geïnteresseerd en gaat rond zijn tiende jaar al graag naar politieke bijeenkomsten. De denkbeelden van de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP) spreken hem erg aan. Hij begint politieke prenten te tekenen waarbij Albert Hahn zijn grote voorbeeld is. Jan gaat zijn tekeningen naar tijdschriften sturen met het verzoek om plaatsing. In december 1910 wordt voor de eerste keer een prent van hem in De Ware Jacob - een onafhankelijk spotblad - geplaatst.

In augustus 1913 houdt Jan Rot op met werken als schildersgezel en begint een opleiding aan de Rijksschool voor Kunstnijverheid in Amsterdam. Hij blijft ondertussen humoristische en politieke prenten tekenen. Verder doet hij veel reclamewerk (o.a. affiches voor de theefabrikanten Simon de Wit en Ter Wee), maakt jaarbeursstands en treedt op als sneltekenaar. Op 1 mei 1915 wordt Rot officieel lid van de SDAP. Van 1916 tot 1921 studeert hij aan de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam. Hoewel hij als kunstenaar aan enkele tentoonstellingen deelneemt, blijkt de vrije kunst niet zijn richting te zijn.

In de periode 1921-1925 werkt Rot als politiek tekenaar mee aan Uiltje, een gematigd progressief blad. Incidenteel wordt ook een prent van hem in De Notenkraker geplaatst. In april 1926 wordt Rot echter een vaste medewerker van dit blad. Dit zou - met een kleine onderbreking - zo blijven tot september 1932. Door het werk voor De Notenkraker krijgt hij bekendheid binnen de sociaal-democratische beweging, waardoor een stroom van opdrachten op gang komt. Hij maakt brochure-omslagen en illustraties in tijdschriften van bij het NVV aangesloten vakbonden, de Arbeiderspers, de VARA en de SDAP. Als Rot in 1928 naar Amsterdam verhuist, wordt hij ook actief in het bestuur van afdeling IX van de SDAP in Amsterdam. Van 1933 tot 1938 werkt Rot mee aan Vrijheid, Arbeid, Brood een blad dat propaganda voerde tegen fascisme en communisme.

In de oorlog gaat Jan Rot in het verzet. Hij verspreidt illegale bladen zoals Het Parool en Ons Volk en raakt betrokken bij de hulp aan onderduikers. In verband hiermee moet hij geld, bonkaarten en persoonsbewijzen transporteren in zijn district. Tussen zijn illegale activiteiten door maakt Rot ook nog prenten voor Paraat, een blad dat voorstander was van de heroprichting van de SDAP na de oorlog. Na de oorlog tekent Rot nog enkele jaren voor bladen van de socialistische beweging, maar omstreeks 1948 komen er geen opdrachten meer. Rot blijft tot 1960 wel actief in de PvdA. Op 18 februari 1982 overlijdt Jan Rot plotseling.

Naast zijn politieke tekenwerk heeft Rot ook veel reclamewerk gedaan. De enige plaat die Rot voor Philips maakt, wordt in 1919 gepubliceerd in het blad Sprokkelingen, het huisorgaan van de handelsmaatschappij Lindeteves-Stokvis. Vermoedelijk hangt dezelfde plaat ook op de REGATA (Reclame en Grafische Arbeid Tentoonstelling Amsterdam) die van juli t/m september 1919 wordt gehouden .

Signatuur:

 Bronnen:

• Marien van der Heijden, Jan Rot. Leven en werk van een sociaal-democratisch tekenaar, Amsterdam 1988.
• Peter van Dam, Sterke advertentiestaaltjes in Sprokkelingen in Graficus, 26 mei 1994.
• Reclame en Grafische Arbeid Tentoonstelling Amsterdam, Amsterdam, juli t/m september 1919.